Như mọi người đã biết ngoài việc làm trader, đầu tư crypto, “tua lịch sử” chém gió trên Youtube. Thì mình còn công việc khác là ngồi cafe, bia hơi, trà chanh hóng chuyện với anh em bạn bè.
Nhờ những điều này mà mình cũng có cơ hội để học hỏi được rất nhiều thứ, ngay cả những góc nhìn khác với mình. Và cũng có thể nói về góc nhìn của mình, những gì mình đã trải qua để cung cấp cho họ một góc nhìn khác.
Từ cuối năm 2022 đến giờ chưa bao giờ mình ngồi nghe nhiều câu chuyện của khó khăn, vỡ nợ, phá sản nhiều như vậy.
Ý mình nói ở đây là cả những doanh nghiệp truyền thống chứ không phải chỉ nói đến đầu tư kiểu chứng khoán, bất động sản hay crypto.
Hiện tại cho đến hết năm 2023, góc nhìn của mình vẫn đánh giá không mấy tích cực về tình hình kinh tế, chắc có lẽ sẽ còn thêm những doanh nghiệp, những nhà đầu tư dùng đòn bẩy không trụ được nữa.
Kinh tế không tích cực thì phần lớn thu nhập của đa phần người lao động cũng sẽ giảm đi dù giảm tuyệt đối hay do lạm phát, giảm lương hay thất nghiệp cũng sẽ nhiều hơn.
Nghe mình nói có vẻ tiêu cực nhỉ, nhưng mình nghĩ rằng thời điểm này lại là thời điểm sẽ có rất nhiều điểm tích cực cho những ai biết nắm bắt cơ hội.
Dù kinh tế, hay tự nhiên luôn có chu kỳ, như cách chúng ta được sinh ra rồi chết đi, cách trái đất tự quay quanh chính nó, quay quanh mặt trời, 4 mùa xuân hạ thu đông, kinh tế tăng trưởng rồi suy thoái,…
Hoàng hôn của chu kỳ này sẽ được tiếp diễn bởi bình minh của chu kỳ sau.
Nếu không có những thời điểm này thì sẽ không có nhiều cơ hội để thay đổi trật tự. Cường quốc sẽ mãi là cường quốc, thuộc địa sẽ vẫn là thuộc địa.
Và người giàu sẽ tiếp tục giàu kiểu như:
Ca dao
“Con vua thì lại làm vua, Con sãi ở chùa lại quét lá đa.
Bao giờ dân nổi can qua, Con vua thất thế lại ra quét chùa”.
THỜI ĐIỂM ĐỂ CÓ THỂ THAY ĐỔI VỊ THẾ
Ngược lại dòng thời gian, sẽ luôn tồn tại những thời điểm có những biến chuyển mạnh để chúng ta có thể thay đổi vị thế, chẳng hạn như sự thay đổi về công nghệ.
Nghĩ lại với bản thân, mình cũng trải qua những lần có thể thay đổi vị thế nhưng đã có những lần mình bỏ lỡ:
Khoảng 2008-2009
Thời điểm này mình đang học lớp 12 cũng mò mẫm tạo forum chuyenLy.net, và website nghe nhạc (mình ko biết code, chủ yếu tìm hướng dẫn làm theo, đến giờ vẫn vậy). Toàn lên mấy diễn đàn code tham gia event xin hosting, domain vì hs không có tiền.
Cái lý do đưa mình đến với việc “làm” website nó vớ vẩn lắm. Vì mấy thằng trong lớp bị banned nick trên diễn đàn trường nên trong đầu mình nghĩ đã thế tự làm forum. Nghe tên website ChuyênLý.net chứ thực ra toàn mấy đứa trong lớp với số ít anh chị khóa trên vào thôi.
Mình mò mẫm đặt Google Adsense, ngày đó GA mới ra mắt nên rất dễ, đặt có 1,2 tuần click vớ vấn mình đã thấy nhảy lên hơn 200$.
Nhưng suy nghĩ bản thân lúc đấy xem như 1 trò vui, cũng ko có tài khoản Ngân hàng, cuối cùng nghịch để bị khóa rồi bỏ luôn. Tính ra 200$ ngày đó chắc ngồi net mệt nghỉ.
Khoảng 2013: Lúc mình ra trường ĐH
Loanh quanh duyên số mình lại quay về làm mấy cái online hồi cấp 3 hay nghịch mà thời gian đại học cũng bỏ quên luôn không đụng đến.
Thời điểm đấy bán hàng online, quảng cáo FB bắt đầu mới nên chi phí rất rẻ, cạnh tranh ít. Khi đấy còn chưa có khái niệm rõ ràng về nghề Digital Marketing.
Sau mình nghỉ việc ở công ty, Startup đầu tiên là bán giày công sở nam.
Khoảng 2016-2017: Biết đến thị trường Tài chính từ Forex, rồi đến coin. Cũng nhiệt huyết tận dụng đổi vị thế lắm mà là đổi vị thế sang lỗ sạch tiền tích lũy, còn âm sấp mặt khoản lớn…
Sau đấy là những năm mình cày làm Marketing để gỡ lại, chủ yếu là kết hợp cùng người khác có nguồn hàng và chia lợi nhuận 50:50 mình sẽ phụ trách xây dựng kênh online để đẩy hàng.
Rồi làm thêm cả MMO, Dropship. Nói chung nhưng cái gì có thể dùng kỹ năng Marketing và không phải ôm hàng, đầu tư nhiều vốn thì mình sẽ làm.
Mình của thời điểm này thực ra rất mông lung, vì làm nhiều thứ để kiếm tiền nhưng suy nghĩ mãi không biết thực sự mình thích gì?
Dần dần, mình cũng dành thời gian học đầu tư nghiêm túc hơn, rồi có chút thành quả, dần dần mình chỉ trade và đầu tư, sống cuộc sống tự do mà mình mong muốn.
Cũng may mắn do gặp nhiều thất bại từ những lần trước nên trong những năm 2022 – 2023 này mình không bị ảnh hưởng quá nhiều.
Những gì mình làm cũng không có gì đặc biệt hay khó cả, mình cũng chia sẻ đa phần những gì mình đã làm, cách mình quản lý rủi ro,… trên 2 kênh Youtube và các bài viết trên blog rồi.
Vì sao mình thấy đây là thời kỳ của sự chuyển dịch?
Những lần mình kể những lần có cơ hội thay đổi vị thế với mình ở trên hầu hết chỉ là những thay đổi lớn về công nghệ: như xuất hiện của tìm kiếm Google, các mạng xã hội, Smartphone,…
Nhưng thời điểm này chúng ta đang có cả 2 yếu tố là thay đổi về suy thoái kinh tế, và cả công nghệ với sự bùng nổ của thời kỳ AI nữa.
Suy thoái kinh tế báo hiệu thời điểm sao đổi ngôi và chúng ta gần hơn đến với bắt đầu một chu kỳ mới, những thời điểm giao thoa của mỗi chu kỳ luôn là những thời kỳ hỗn độn, cái cũ yếu thế, cái mới dần mạnh lên.
Những thị trường tài chính những thời điểm này thường ảm đảm và giá rẻ, mọi người sau một thời kỳ vỡ mộng khi thị trường vẫn còn rất hoảng sợ và số khác thì… hết tiền. Cần một khoảng thời gian để bộ não quên đi nỗi đau này, và thị trường “có tiền” để tăng trở lại.
Đây là thời điểm mọi người có thể học về các kiến thức tài chính và tích lũy dần để tăng các tài sản đầu tư. Ngoài ra, thời điểm này các doanh nghiệp, kho, cửa hàng cũ do chi phí vận hành, lãi suất cao, hàng tồn kho nhiều rất dễ phá sản, và nhiều cơ hội cho những người mới.
Mỗi lần có sự bùng nổ của một thời kỳ công nghệ, sẽ thay đổi rất nhiều vì với công nghệ nế sẽ khiến mọi công việc trở nên dễ dàng hơn, ít tốn chi phí hơn.
Và những người đi đầu, áp dụng một cách đúng hướng sẽ luôn có lợi thế. Sau đó, càng ngày các công nghệ này sẽ dần được phổ cập, mọi thứ sẽ dần bão hòa hơn và ai cũng sẽ phải thích ứng để có thể tồn tại dù có muốn hay không. Đằng nào cũng phải học tại sao không dành thời gian tiếp cận sớm để có lợi thế.
Những gì có thể làm trong thời kỳ chuyển dịch này
Đây là góc nhìn cá nhân của mình ở thời điểm này, kết hợp những kinh nghiệm mà mình đã từng làm và phù hợp với mình. Mọi người có thể lựa chọn những gì phù hợp để áp dụng cho bản thân nhé!
Mình sẽ chia phần này thành 3 phần: Về tài chính đầu tư, Về Freelancer- marketing & phần mình nghĩ là quan trọng nhất Về nội tại của bản thân
Về tài chính, đầu tư
Không mua trả góp tiêu sản, vay lãi để đi đầu tư.
Đây là yếu tố tiên quyết nhất, vì lãi suất cao, cũng không biết chắc bao giờ kinh tế hay các thị trường đầu tư có thể tăng trưởng trở lại.
Việc mua trả góp những thứ không cần thiết sẽ bào mòn thu nhập của bạn với lãi suất cao, và lỡ đi cơ hội dùng tiền đó để đầu tư hay làm vốn kinh doanh.
Nếu đang nợ hãy ưu tiên trả nợ từ những khoản có lãi suất cao nhất trước chẳng hạn như vay tiêu dùng, nợ thẻ tín dụng,…
Sau này khi trả hết rồi bạn sẽ thấy cảm giác sống không nợ nần nó sung sướng hơn cái cảm giác sở hữu những thứ đồ đạc mất giá trị theo thời gian và chưa phải của mình rất nhiều.
Phân bổ vốn vào các thị trường đầu tư để quản lý rủi ro
Mỗi thị trường tài chính đều có những đặc điểm riêng, có điểm hay, điểm
Không all in vào thị trường nào dù là forex, crypto hay chứng khoán. Đặc biệt là với Forex vì đây là thị trường CFD sử dụng Margin chỉ cần bạn không kiểm soát được rủi ro hay cảm xúc 1 lần có thể mất rất nhiều.
Trước mình đã có viết bài viết về quản lý rủi ro bạn có thể đọc: Giảm thiểu rủi ro trong đầu tư – Bài học từ bà thím bán trứng
Crypto là thị trường vẫn rất tiềm năng, downtrend mới là cơ hội để bạn có thể gia tăng tài sản trong tương lai chứ không phải lúc uptrend mới tham gia.
Ngoài ra trong thị trường này những bạn không có vốn có thể tận dụng thời gian làm airdrop xem.
Đợt vừa rồi mình nhận tổng airdrop khoảng hơn 10k$ từ những nền tảng Optimism, Arbitrum, Aptos. Dù mình không phải người cày airdrop, chỉ thuần là người sử dụng thôi. Khoảng tiền này trong downtrend mình nghĩ với những bạn sinh viên, mới ra trường, hay không có vốn thừa sức để có thể thay đổi vị thế rồi.
Chứng khoán với cá nhân mình thấy rủi ro khá nhiều, cả về chính trị, thời gian nếu đu đỉnh cũng khá lâu, tuy nhiên lại là kênh an toàn với những ai thích theo kiểu truyền thống.
Chứng khoán hiện tại mình sợ nhất khi công ty nào đó đột nhiện dính đến pháp lý, và mình cũng không giỏi phân tích cơ bản công ty.
Nếu bạn nào cũng như mình có thể áp dụng Price Action phân tích các quỹ ETF VN30 rồi mua DCA chứng chỉ quỹ chứ không mua riêng cổ phiếu nào. Như vậy sẽ tránh được các rủi ro chính trị, kinh tế hiện tại.
Bất động sản thì mình mới đang tìm hiểu chứ cũng chưa có kinh nghiệm gì để chia sẻ cả
Đa phần mọi người biết đến mình qua phân tích Forex, nhưng hiện tại phần lớn vốn của mình ở các kênh đầu tư như Crypto, Chứng khoán vì phân tích dễ, và nhàn hơn.
Vị thế khi tham gia đầu tư của mỗi người ở mỗi thời điểm sẽ khác, tuy nhiên mình vẫn nghĩ cách tốt nhất là nếu bạn kiếm được lợi nhuận từ Forex đừng quá ham tăng tài khoản, hãy rút lãi để tham gia các kênh đầu tư khác an toàn, thu động và nhàn hơn.
Tập trung vào việc kiếm tiền, giảm chỉ tiêu
Những cơ hội khi kinh tế suy thoái, các tài sản giá rẻ như thế này không xuất hiện liên tục. Nên mình nghĩ việc cần thiết thời điểm này là tập trung vào việc kiếm tiền, giảm chi tiêu để dành tiền DCA các tài sản như Crypto, Chứng khoán. Một đồng chúng ta chi hiện tại có thể sẽ là 4,5 đồng của tương lai.
Để làm điều này mọi người có thể tham khảo lối sống tối giản, vừa bớt phụ thuộc vào vật chất, vừa có thuộc sống thoái mái hơn nữa.
Trước mình cũng đã có viết một bài về lối sống tối giản, mọi người có thể đọc Sống tối giản – Trào lưu và Những quan điểm sai lầm?
Về Kinh doanh – Freelancer
- Việc làm Freelancer hay bắt đầu tạo một công việc kinh doanh cho chính mình hiện tại không cần quá nhiều vốn, công cụ hỗ trợ cũng rất nhiều, chi phí rẻ nên mình nghĩ ai cũng có thể bắt đầu được. Chủ yếu tìm ra những lĩnh vực mình yêu thích hay có lợi thế mà thôi
- Sử dụng AI như ChatGPT, Midjourney,… để áp dụng vào công việc thành một quy trình. Mình thấy áp dụng rất ổn dù làm SEO, Marketing, Content, Kinh doanh, Google Sheet, chỉnh ảnh,…
- Dù bạn làm Freelancer hay bắt đầu startup hãy bắt đầu từ những thứ nhỏ nhất, chi phí vận hành thấp, đừng vội vàng vừa bắt đầu đã làm thật hoành tráng, nhập những lô sản phẩm lớn, hay thuê văn phòng hoành tráng,.. việc gì cũng cần có thử nghiệm để sửa đổi, điều quan trọng ban đầu là tồn tại được lâu trong thị trường đã.
- Việc làm từ những thứ nhỏ nhất cũng giúp bạn hiểu thị trường, hiểu khách hàng, hiểu sản phẩm, điều gì quan trọng, điều nào không. Và quan trọng nhất là cho bạn một sự linh hoạt khi cạnh tranh với các đối thủ lớn ì ạch trong ngành.
- Đừng copy y hệt mô hình của người khác, hãy phân tích những điểm mạnh và tìm ra những gì mình có thể cải tiến. Nếu bạn cứ đi copy y hệt, hay dùng AI, các công cụ để spam, clone thì sẽ không thể tiến xa hay phát triển được. Như trong thị trường Crypto các dự án chỉ fork lại các dự án lớn mà không có gì đặc biệt thì không thể tồn tại lâu được.
Về nội tại bản thân – Điều quan trọng nhất
Những điều ngoại cảnh bên trên cũng quan trọng nhưng điều mình nghĩ giúp chúng ta vượt qua mọi sự thay đổi, hay khó khăn chính là nội tại của bản thân mình.
Như một con thuyền đi trong giông bão ngoài cần một con thuyền tốt và một người thuyền trường tài năng, biết ứng biến với những diễn biến bất ngờ. Nhưng để ứng biến với những điều bất ngờ thì cần phải có kinh nghiệm, từ kinh nghiệm sẽ có sự điềm tĩnh và tự tin.
Mọi người hay nói ” Thất bại là mẹ của thành công, nên hay thất bại nhiều lần vào”. Mình đồng ý một phần vì không ai có thể thành công được ngay mà không nếm thật bại cả. Kể cả khi đã thành công theo một định nghĩa nào đó bạn vẫn có thể tiếp tục đón nhận thất bại ở những điều khác nhau.
Tuy nhiên thất bại chỉ có giá trị khi bạn biết nhìn lại để đánh giá, và rút kinh nghiệm cho những lần sau.
Mình tin rằng mỗi người sẽ có những đích đến khác nhau cho bản thân.
Hãy thử bỏ ngoài những lối mòn theo tiêu chuẩn của xã hội về thành công như có nhiều tiền,công việc tốt, mức lương, nhà to, xe sang, gia đình hạnh phúc, con cái thành đạt,… hay theo những tiêu chuẩn khác như đi nhiều nơi, trải nghiệm nhiều, tự do, về hưu sớm,…
Bỏ qua những tiêu chuẩn và nghĩ về những điều bạn thật sự muốn làm. Vì khi xác định được bản thân muốn gì, muốn trở thành người như thế nào bạn mới có thể cảm thấy hạnh phúc khi đi trên con đường đó.
Bởi vì một công việc, mỗi hành trình đều sẽ có những ưu điểm, nhược điểm của riêng nó, không có gì là hoàn hảo cả, xác định được điều này bạn sẽ tránh được việc đứng núi này trông núi nọ.
Chảng hạn với mình,mình rất thích kiếm tiền nên trước đây khi mới ra trường, làm start up, MMO,… mình luôn nhìn những hình ảnh doanh nhân, rằng phải trở thành ông chủ này kia, mở rộng thành chuỗi, quản lý nhiều nhân viên…
Đến khi biết đến Trading, Đầu tư thì lại muốn mình bởi các Trader triệu đô với hình ảnh xe sang, nhà to, giàu có,… đầy trên mạng
Sau những lần có chút thành công, ảo tưởng rồi bị vả sấp mặt bởi tư duy muốn giàu nhanh, cũng trưởng thành hơn và tìm được định hướng phù hợp và thấy bản thân mình thực sự yêu thích như hiện tại: một cuộc sống tự do làm những gì mình thích, sống đơn giản, chân thành, có một cuộc sống vật chất dư dả “đủ” cho bản thân và người thân
Vì mình nhận ra mọi thứ mình nghĩ mình muốn trước đây đều là mong muốn những thứ bên ngoài, những hình ảnh mình muốn người khác nhìn vào, chứ không phải giá trị thật sự của bản thân.
Những ảnh hưởng lớn nhất đến bản thân mình là: Thiền Vipassana, Lối sống tối giản & khoảng thời gian dài cách ly với mạng xã hội
Sau những lần thất bại, stress quá nên ban đầu mình tìm đến Thiền cũng chỉ như một giải pháp để đêm có thể ngủ được. Rồi cũng ngồi bập bõm bỏ đi cả một thời gian dài không ngồi vì nghĩ thế là đủ rồi.
Sau này dần dần ngồi đều đặn hơn mình mới nhận ra những lợi ích của nó, và Thiền thực ra phải ngồi đều đặn như một thói quen chứ không phải như một liều thuốc Tây, ốm rồi thì mới dùng.
3 thứ kể trên như một kiềng 3 chân giúp mình hiểu hơn về bản thân, biết mình thực sự muốn gì, cân bằng giữa vật chất – tinh thần, hiểu gì là quan trọng thay vì tư duy lối mòn, khoảng thời gian cách ly với MXH cũng giúp bảo vệ những thứ non nớt mình đang học được trước môi trường xung quanh.
Sau này, khi tinh thần đã vững vàng rồi mình có thể quay lại dùng Mạng xã hội với một tâm thế khác. Và chỉ chọn theo dõi, tương tác với những gì tích cực và phù hợp với bản thân mà thôi.
Mình nghĩ là không cần thiết phải nghỉ việc để tìm hiểu, học những thứ mới, làm những công việc thêm bên ngoài sẽ không mất quá nhiều thời gian nếu bạn cắt bớt những khoảng thời gian như lướt tiktok, chơi game, nhậu nhẹt, xem phim,… Ý mình có có thể không cần bỏ hoàn toàn chỉ cần cắt bớt một phần là tốt rồi.
Việc học, làm trong một khoảng thời gian nhỏ thôi như đều đặn mình thấy hiểu quả hơn nhiều so với việc dồn hết vào trong một thời gian ngắn rồi thấy chưa có hiệu quả ngay và bỏ cuộc.
Mỗi người chúng ta đến với kiếp sống này đều để trải nghiệm, và rút ra những bài học cho bản thân mình. Có những điều tích cực, có những điều không như ý, có những sự việc bất ngờ xảy đến, cũng có những người tốt, có người không tốt …
Nhưng đó mới là cuộc sống, nếu cuộc đời cứ phải bằng phẳng như một đường thẳng như máy đo nhịp tim thì chúng ta đã “chết”.
Khi làm bất cứ điều gì bạn hãy giữ cho mình một suy nghĩ học hỏi trước, mình có thể làm bất cứ điều gì, dù là công việc chân tay hay gì đó.
Trước đây, khi start up bán giày cửa hàng là mình tự sơn, vẫn có lúc mình đi chở mấy bao giày ở bến xe về như người chở hàng, và mình đánh giày không kém gì mấy bạn đánh giày dạo, chỉ có cái là mình sẽ đánh chậm hơn chút thôi. Dù việc của mình là định hướng startup, marketing, quảng cáo, website,…
Thường mọi người sẽ nghĩ rằng phải bỏ qua mấy điều nhỏ nhỏ thì mới có đầu óc để nghĩ về những cái lớn, vĩ mô. Điều này đúng, nhưng còn tùy ở thời điểm nào nữa. Khi mới bắt đầu bạn làm từ cái nhỏ nhất, ôm từng đôi giày, mới biết chất lượng thế nào, có gì là điểm mạnh, tham gia vào từng quy trình mới có thể cải tiến quy trình.
Sau này, khi lớn hơn mình mới trao quyền cho người khác và tập trung vào những cái vĩ mô hơn. Đừng vội nghĩ vừa ra startup đã nghĩ mình là ông chủ và không quan tâm đến những việc nhỏ, chân tay nữa.
Vài điều này chỉ là những kinh nghiệm của bản thân mình trong hành trình của bản thân từ trước đến giờ, mình cũng chưa nghĩ ra là đã viết hết chưa? Mong là mọi người có thể nhặt ra vài điều phù hợp cho hành trình của chính bạn là tốt rồi.
Cuối cùng, mọi việc đã xảy ra, chúng ta không thể đảo ngược thời gian nữa. Việc có thể làm là đón nhận bài học và tiếp tục bước tiếp thôi.
Đôi khi những khó khăn, bị cho nghỉ việc, phá sản, chênh vênh lại đem lại sức bật lớn nhất. Ít nhất với mình đã là thế..
